Bamboe Knopen en Verbindingen

Bamboe palen kunnen gebruikt worden voor het bouwen van huizen, meubels, bruggen, vlotten, torens, schuttingen en duizenden andere dingen. De uitdaging ligt er echter in hoe je bamboe het beste kan knopen en verbinden. In deze blog leggen we je uit hoe dat werkt.

Uiteraard zijn traditionele knopen zoals de mastworp, achtvormige sjorring, vorksjorring, diagonaalsjorring en kruissjorring allemaal toepasbaar op bamboestokken, maar er zijn ook specifieke technieken met pennen mogelijk waarvan we graag enkele voorbeelden laten zien.

Even ter verduidelijking: Je zal merken dat we het in dit artikel vaak zullen hebben over internodiën en knopen. Een internode is het (holle) gedeelte van de bamboestok tussen twee knopen. De knopen zijn te herkennen aan de ringvormige verdikkingen van de bamboestok en zijn massief.

Geboord sjorren

1. Een van de eenvoudigste bamboe verbindingen is geboord sjorren. Zaag de opstaande bamboestok af boven de knoop en boor een gat door de stok net onder de knoop. Vervolgens kan je een andere bamboestok aan de opstaande stok vastsjorren met touw. Om te vermijden dat de dwarsligger gaat verschuiven, hou je ook hier weer rekening met de natuurlijke ringen/verdikkingen van de bamboestok. Maak de dwarsliggende bamboestok zo vast dat de verdikking net op de opstaande stok ligt.
2. Gebruik een stukje ijzerdaad of geïmproviseerd haakje om het sjortouw door het geboorde gat te rijgen. Deze techniek is vooral handig naar het einde toe als er al een touw door de bamboe loopt en het gat kleiner is geworden.
3. Hierboven zie je de afgewerkte verbinding waarbij de ring van de dwarsligger net in het midden ligt. Deze verbinding is gemaakt met een mastworp. Onder het gat is er een extra platte knoop aangebracht om te vermijden dat de bamboe gaat scheuren.
4. De techniek van geboord sjorren kan ook gebruikt worden om het einde van een dwarsligger te verbinden met een opstaande bamboepaal. Hierbij wordt het touw vastgesjord net boven de bamboe knoop/verdikking. De neerwaartse kracht zal de verbinding versterken doordat de bamboestok op dat punt dikker wordt. Rekening houden met de natuurlijke knopen van een bamboestok is een belangrijk basisprincipe van een sterke bamboe constructie

5. Dezelfde techniek kan ook toegepast worden op bamboe verbindingen bestaande uit meer dan een dwarsligger.
6. Voor hoekverbindingen met een opstaande bamboestok.
7. Voor een combinatie van dwarsverbindingen met een hoekverbinding.
8. In dit laatste voorbeeld zie je een geboorde bamboe verbinding van 4 dwarsliggers met 1 opstaande bamboestok. Zodra de verbinding is gemaakt, kan je extra bindtouw aanbrengen en vastsjorren voor meer stevigheid.

Sjorren met pen

1. Een variatie op het geboord sjorren is het sjorren met pen waarbij het bindtouw niet door een gat gaat maar om de pen wordt vastgeknoopt. De sterkte van deze verbinding is afhankelijk van de sterkte van de pen. Gebruik dus een massieve bamboe pen, of een pen gemaakt van hardhout of metaal.
2. Begin met een mastworp te leggen onder de pen.
3. Knoop vervolgens de bamboestokken samen en woel het touw een of meerdere malen horizontaal om de verbinding heen om het touw goed samen te trekken. Maak het geheel af met een platte knoop.
4. Eventueel kan je deze verbinding ook maken met de opstaande bamboestok een kwartslag gedraaid, waarbij de pen dus gekruist staat ten opzichte van de dwarsligger.

Sjorren met schuine pen

1. Bij de schuine pen verbinding boor je een gat door de bamboe knoop. Begin te boren net boven de knoop om aan de andere kant net onder de knoop te eindigen. De hoek kan desgewenst een beetje aangepast worden.
2. Duw vervolgens een lange pen door het schuine gat. Deze pen zal functioneren als drager voor de bamboe dwarsligger.
3. Begin met een mastworp onder de pen, en knoop vervolgens de dwarsligger vast aan de schuine pen.
4. In dit voorbeeld is de verbinding gemaakt met een lang touw. Aparte knopen tussen de twee bamboestokken en rond elk punt waar de pen doorgaat zouden ook kunnen en waarschijnlijk een mooier resultaat opleveren.

Pen en gat verbinding

1. Voor een bamboe pen en gat verbinding boor je een gat in de opstaande bamboestok die exact dezelfde diameter heeft als de stok die je erin gaat plaatsen. Let er wel op dat die bamboestok dunner is dan de opstaande stok. Gebruik voor het boren van het gat een speedboor of gatzaag.
2. De dunnere bamboestok kan dan in het gat geduwd worden tot het de achterste wand van de opstaande stok raak.
3. Boor nu vanaf de zijkant een gat door beide bamboestokken zodat je er een pen kan insteken die de verbinding vastzet. Dit soort bamboe verbindingen worden heel vaak gebruikt bij het bouwen van huizen, meubels of ladders. Als je een bamboe ladder wil maken, let je er best op dat je het gat in de opstaande bamboestok net boven een knoop boort voor extra stevigheid. Indien gewenst kan de pen daarna afgezaagd worden.
4. Om scheuren te voorkomen bij zware belasting kan de verbinding afgewerkt worden met bindtouw.

Sleutelgat verbinding

1. Bij een sleutelgat verbinding wordt een dunner stukje bamboe (de "sleutel") in een dikkere bamboe stok gestoken en vervolgens met een pen vastgezet.
2. Het gat in de opstaande bamboestok moet net groot genoeg zijn om een dunner stukje bamboe in te steken. De zwelling van de knoop aan het einde van dat stukje bamboe zorgt ervoor dat de “sleutel” komt vast te zitten.
3. Let er weer op dat de dikkere stok eindigt met een knoop voor extra stevigheid. Die knoop zal je ook eerst van binnen moeten doorboren zodat het dunnere stukje erin past.

4. Schuif vervolgens de iets dikkere bamboestok over de sleutel tot tegen de opstaande bamboestok.
5. Boor een gaatje door de dikkere bamboestok en de sleutel zodat het geheel kan vastgezet worden met een pen.
6. Voor een mooi eindresultaat kan je eventueel de pen afzagen en de verbinding met bindtouw afwerken.

Geknoopte dwarsligger ondersteuning

1. Bij de geknoopte dwarsligger ondersteuning wordt er een stukje bamboe tegen een opstaande bamboestok gesjord.
2. De dwarsligger wordt vervolgens op het stukje bamboe geplaatst en vastgeknoopt.
3. De geknoopte dwarsligger ondersteuning kan ook gecombineerd worden met geboord sjorren. Speel hierbij met de lengte van het ondersteunend stukje bamboe zodat het op de dichtstbijzijnde knoop kan rusten van de opstaande bamboestok.

Diagonale hoeksteunen

1. Diagonale hoeksteunen kunnen worden toegevoegd aan vrijwel elke bamboe verbinding voor extra stabiliteit. Probeer de steun net voor of boven de knopen vast te zetten voor maximale sterkte. Indien gewenst kunnen de verbindingen worden afgewerkt met bindtouw.
2. Twee diagonale hoeksteunen kunnen ook worden gebruikt, maar let er wel op dat meerdere gaten de opstaande bamboestok kunnen verzwakken als ze op dezelfde hoogte worden geboord. Zet de ene steun dus iets hoger dan de andere.
3. Indien de steun niet eindigt boven een knoop is het cruciaal om de verbinding af te knopen. Leg een mastworp net onder en boven de steun om scheuren te voorkomen.
4. Diagonale steunen kunnen gebruikt worden voor alle verbindingen met rechte hoeken en vastgezet worden met pennen of bindtouw

Hoe bamboestokken verlengen?

Bamboe palen van verschillende diameters kunnen worden verbonden door een dunnere stok in een dikkere te schuiven. Het uiteinde van de dikkere stok moet dan afgeknoopt worden om scheuren te vermijden. Dit soort verbindingen worden vaak gebruikt voor het maken van lange vishengels of vlaggenmasten.

Er bestaan verschillende technieken om bamboestokken te verlengen, zo kan de dunnere stok vastgezet worden met een pen, of kunnen er groeven in de dikkere bamboestok worden gemaakt om de dunnere stok beter te kunnen vastklemmen.

Twee bamboepalen van dezelfde diameter kunnen met elkaar worden verbonden met behulp van een iets dunnere interne bamboestok. Die dunnere stok kan ofwel zichtbaar blijven of verborgen worden door de twee dikkere palen tegen elkaar aan te schuiven.

1. Om een geklemde verbinding te maken zaag je twee inkervingen tot aan de knoop van de dikste bamboestok. Dit zorgt ervoor dat je vier gelijke en flexibele delen hebt.
2. Maak de inkervingen breed genoeg zodat je genoeg beweegruimte creëert voor de dunnere bamboestok.